TARİHÇE

 

Uzundere ilçesinin 3000 yıllık bir tarihi geçmişi olup, Uzundere İlçesi tarih içerisinde; Etiler, İskitler, Sakalar, Persler, Çoruh, Bulgarları, Doğu Romalılar, Suvarlar, Abbasiler, Sasaniler,
Ardahan - Artvin Bağratlı Devleti Vaspurakan Krallığı, Selçuklular, Ata Beyler, Moğollar, Karakoyunlular, Akkoyunlullar, Osmanlı Devleti gibi millet ve devletlerin hakimiyeti altında kalmıştır, Kanuni Sultan Süleyman döneminde. Osmanlı Devleti hakimiyeti altına girmiştir.


1883 tarihli Erzurum vilayet salnamesinde Uzundere nahiyesinin nahiye müdürü Şerif Ağa'dır.
1.Dünya Savaşı'nda Rus işgali altına düşen ilçemiz halkı 1916 yılında Rusların ve onların silahlandırdıkları Ermeni Taşnak çeteleri zulmünden korunmak için Anadolu'nun batısına doğru Sivas, Malatya, Çorum, Tokat gibi illere göç etmişlerdir.

 

Bu olaya tarihimizde muhacirlik denmektedir. İşgaller üzerine Uzundere halkıda boş durmuyor. Dikyar'lı Hafız Mustafa Efendi yardım kampanyası açarak askerimize günlerce merkep sırtında erzak taşıyor. Yerli milisler vasıtası ile Ermeni çeteleri uzaklaştırılmaya çalışılıyor. Dikyar'lı Derviş Bey ve arkadaşları vasıtası ile düşman bölgemize sokulmamaya çalışıyor.


Erzurum istikametinden gelen askerlerimiz sayesinde Uzundere ilçesi 16 Mart 1918 tarihinde Ruslardan ve Ermeni çetelerinin işgalinden kurtarılıyor.


Eskiden Tortum ilçesine bağlı bucak merkezi olan Uzundere (Azort) 1987 yılındaki idari taksimatla ilçe olmuştur.





TARİHİ VE TURİSTİK YERLER

 

Tortum Gölü Tortum çayının meydana getirdiği göl, İlçe merkezine yaklaşık 8 km.    mesafededir. 6.625.000 m² büyüklüğündeki göl bir dağ göçüntüsünün meydana getirdiği set gölüdür. Gölün doğu kıyılarını peribacaları süslerken, batı yamaçlarında çok dik ve kayalık bir yapı göze çarpmaktadır. Gölde kafes balıkçılığı yapılmakta olup, alabalık ve aynalı sazan genellikle üretilen türlerdir.

 

Tortum Şelalesi İlçe merkezine 20 km mesafedeki Şelale,  22 metre genişliğinde ve 50        metre yüksekliğindedir. İlkbaharda çoğalan ve 400 m³/sn. debi civarında akan sular aşağıda bir dev kazanı meydana getirmiştir. Dev kazanına bir çığ gibi akan sular,  güneşli havalarda gökkuşağı meydana getirmekte ve çevreye doyumsuz bir manzara hakim olmaktadır.

 

Çamlıyamaç (Öşk-Vank) Kilisesi Kilise, ilçe merkezine 15 km. mesafedeki Çamlıyamaç         köyündedir. Kilisenin İskit Türkleri Soyundan ve Bağratlılar Hanedanından olan Büyük Davit tarafından M.S. 976 - 1001 yıllarında yaptırıldığı bilinmektedir. Her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turisttin ziyaret ettiği kilisenin restorasyonu için Kültür Bakanlığı tarafından çalışmalar sürdürülmektedir.

 

Ağcakal’a (Üngüzek Kalesi) İlçe merkezine 3 km. mesafedeki kale, Tortum yolu       üzerinde Dikyarkapı mevkiinde sarp ve yüksek bir kayalık üzerindedir. Ortaçağda havalide derebeylik şeklinde hüküm süren Türk Beyleri tarafından yaptırıldığı sanılmaktadır. Yapının tarihi konusunda kesin bir bilgi mevcut değildir. İç kale surlarının bir kısmı halen ayaktadır. Tapınağı, çok yüksek burçları, gözetleme kulesi, fırını, hamamı, Tortum çayına inen gizli su yolları ve dolambaçlı sokakları ile kale,  görülmeye değerdir.

 

Gölbaşı (Öşk) Kilisesi Kilise, vadi içerisinde yer alan Gölbaşı köyündedir. Bağratlılar   Hanedanından Davit tarafından M.S. 961 yılında yaptırılmıştır.

 

Köptek Mağarası Uzundere vadisinin batısındaki yüksek bir kaya kovuğunun yan       yüzeyine yapılmış  tarihi bir tablonun bulunduğu bir mağaradır.

 

Mezar Taşları  Karakoyunlular (1380 - 1469) ve Akkoyunlular (1350 - 1502) dan kalma,        Altunçanak köyündeki koç - koyun şeklindeki  mezar taşları.

 

 

Yıkık Bağları  Ulubağ köyü sınırlarında, Tortum Gölünün sızıntılarından oluşan küçük göllerin bulunduğu, alabalık tesisleriyle yerli ve yabancı turistlerin cazibe merkezlerindendir.